| Strona główna | Mapa serwisu | English version |
BIOLOGIA
NAJPROSTSZE FORMY ŻYCIA
|
|
|
Prokarionty |
|
Komórka bakterii jest całkowicie samowystarczalna co oznacza, że posiada wszystkie organelle komórkowe niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Elementami wspólnymi dla wszystkich bakterii są: błona komórkowa (o innym składzie lipidowym niż eukariotyczne; obserwuje się mniejszą różnorodność fosfolipidów oraz u większości bakterii brak cholesterolu.), mezosomy (centra energetyczne komórki bakteryjnej, zachodzi oddychanie komórkowe; prymitywne odpowiedniki mitochondriów), cytoplazma, rybosomy i nukleoid. Prawie wszystkie bakterie zawierają ścianę komórkową. Niektóre komórki wytwarzają rzęski służące do poruszania się, fimbrie (białkowe wyrostki cieńsze i krótsze od rzęsek, służą do przyczepiania się do różnych powierzchni a tzw. fimbrie płciowe do rozpoznawania osobników przeciwnej „płci”.), otoczki śluzowe oraz ciała chromatoforowe (zawierające chlorofil). Wiele bakterii posiada plazmidy czyli niewielkie cząsteczki DNA występujące poza nukleoidem związane m.in. z „płcią” komórek i opornością na antybiotyki. Cytoplazma bakterii jest gęsta i nie wykazuje ruchu. Nie zawiera również takich struktur jak aparaty Golgiego czy siateczka wewnątrzplazmatyczna. Często natomiast na jej obszarze występują materiały zapasowe (glikogen, tłuszcze, białka, wolutyna). Jest to pięć podstawowych różnic pomiędzy komórkami prokariotycznymi a eukariotycznymi (brak jądra, reticulum endoplazmatycznego, aparatów Golgiego, nieruchomość cytoplazmy i występowanie materiałów zapasowych). U wielu bakterii na zewnątrz ściany komórkowej znajduje się otoczka (zbudowana z polisacharydów), której średnica często przekracza średnicę komórki. Czasami wspólna otoczka obejmuje kilka komórek. Otoczka chłonąc wodę z otoczenia chroni bakterie przed wyschnięciem, natomiast otoczki bakterii chorobotwórczych są doskonałą ochroną przed reakcją obronną organizmu żywiciela ponieważ jest ona skierowana przeciwko otoczce, a samej bakterii nic się nie dzieje. U niektórych bakterii występują ciała chromatoforowe czyli odpowiedniki chloroplastów. Są to kuliste, owalne lub bardzo wydłużone pęcherzyki zawierające barwniki fotosyntetyczne i odpowiednie zestawy enzymów. Występują one w komórkach bakterii fotosyntetyzujących. Bakterie mogą wykazywać zabarwienie nie związane z fotosyntezą. Niektóre są intensywnie żółte, inne brązowe a jeszcze inne jak np. pałeczka cudowna której kolonie przypominające krople krwi pojawiają się nieraz na obrazach są czerwone. Bakterie z grupy laseczek mają zdolność wytwarzania przetrwalników, które mogą przez bardzo długi czas przeczekiwać niekorzystne warunki środowiskowe. Przetrwalniki charakteryzują się szczególną wytrzymałością na wysuszenie, wysoką temperaturę oraz promieniowanie UV. Komórka organizmu prokariotycznego jest zazwyczaj znacznie mniejsza od komórki eukariotycznej i nie zawiera jądra, wakuoli, siateczki endoplazmatycznej, aparatu Golgiego, centrioli, wrzeciona podziałowego, mitochondriów i chloroplastów, czyli struktur charakterystycznych dla eukariotów. DNA prokariotów nie jest połączony z histonami i występuje w postaci długiej podwójnej nici zwanej genoforem (czasem określanej też mianem pojedynczego chromosomu), splątanej w kłębek w obszarze jądrowym (nukleoid), który nie jest ograniczony i oddzielony od cytoplazmy błoną jądrową. W cytoplazmie prokariotów znajdują się: mezosomy, rybosomy, a u form fotosyntetyzujących dodatkowo jeszcze chromatofory lub tylakoidy. W cytoplazmie mogą występować koliste struktury zbudowane z DNA i zwane plazmidami. Dodatkowymi elementami, w które mogą być zaopatrzone powłoki komórek bakteryjnych są rzęski i fimbrie (inaczej pile); u większości występuje też mureinowa ściana komórkowa, zazwyczaj otoczona z zewnątrz warstwą śluzu. Prokarionty rozmnażają się bez udziału procesu płciowego, przez podział komórki, jednakże obserwuje się u nich procesy o charakterze paraseksualnym, w trakcie których dochodzi do wymiany lub transferu DNA (koniugacja, transdukcja i transformacja). |
 |
Budowa komórki prokariotycznej |
 | |
|
Klasyfikacja prokariontów |
| |
|
Funkcje Życiowe |
| |
|
Wystepowanie i znaczenie PROKARIONTÓW |
| |
| POWRÓT DOPROKARIONTY |
